Lý giải hiện tượng buồn ngủ cả ngày

Giấc ngủ có vai trò vô cùng quan trọng đối với cuộc sống con người, nhưng thường chúng ta không hiểu rõ nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng buồn ngủ cũng như cơ chế gây ra sự buồn ngủ trong tâm trí.

Tình trạng buồn ngủ là một trạng thái tự nhiên của cơ thể, thúc đẩy việc chúng ta chuẩn bị cho giấc ngủ để phục hồi. Theo chu kỳ bình thường, mỗi người cần từ 6 - 9 giờ ngủ mỗi ngày, tuy thời lượng ngủ phù hợp sẽ thay đổi theo độ tuổi và giai đoạn trong cuộc đời.

Tuy nhiên, nếu tình trạng buồn ngủ trở nên thường xuyên và kéo dài trong một khoảng thời gian dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng công việc và cuộc sống, đó là một dấu hiệu không bình thường của cơ thể. Buồn ngủ cả ngày không chỉ đơn giản là triệu chứng, mà còn có thể xuất phát từ các vấn đề về sức khỏe.

Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật (CDC), khoảng 15,3% phụ nữ và 10,1% nam giới tại Hoa Kỳ thường xuyên trải qua tình trạng mệt mỏi và buồn ngủ.

Tình trạng liên tục cảm thấy buồn ngủ, bất kể là ban ngày hay ban đêm trong thời gian dài, sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, hiệu suất công việc và mối quan hệ xã hội. Đôi khi, nó còn có thể gây nguy hại đến tính mạng. Việc phát hiện nguyên nhân ảnh hưởng đến giấc ngủ từ sớm có thể giúp điều chỉnh và thiết lập kế hoạch khắc phục hiệu quả.

Nguyên nhân dẫn tới hiện tượng buồn ngủ cả ngày

Vấn đề tâm lý

Công việc, vấn đề tài chính, mối quan hệ, cùng những biến động lớn trong cuộc sống như việc chuyển nhà, thất nghiệp, và mất người thân, luôn là những yếu tố có khả năng gây ra căng thẳng, tác động đến tâm lý, khiến bạn phải suy nghĩ không ngừng, và làm cơ thể trở nên mệt mỏi và buồn ngủ cả ngày.

Trạng thái căng thẳng quá mức và kéo dài có thể gây kiệt quệ cả về thể chất và tinh thần, điều này có thể góp phần dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe khác nhau. Nếu áp lực mà bạn đang đối mặt liên tục khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ thường xuyên, cùng với cảm giác quá tải, đau đầu, và mỏi cơ, hãy dành thời gian để nghỉ ngơi cho đến khi bạn cảm thấy tĩnh tâm hơn!

Tình trạng thiếu máu

Trong trường hợp thiếu máu, hệ thần kinh và não bộ sẽ không nhận đủ dưỡng chất cần thiết để duy trì trạng thái hoạt động bình thường. Kết quả của việc này là một tình trạng mà bạn có thể cảm nhận được, bao gồm sự xuất hiện của cảm giác buồn ngủ, mệt mỏi, sự chậm trễ trong hoạt động, và khả năng tập trung kém.

Đây là một tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở phụ nữ trong giai đoạn tuổi sinh nở và cả những người vừa mới trải qua phẫu thuật, khi cơ thể thường trải qua tình trạng mệt mỏi liên tục. Nguyên nhân của việc thiếu máu có thể bao gồm sự thiếu hụt sắt, axit folic hoặc vitamin B12. Ngoài ra, những bệnh mãn tính như tiểu đường hoặc bệnh thận cũng có khả năng gây ra tình trạng thiếu máu này.

Dị ứng thực phẩm

Mặc dù thực phẩm là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể, tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc không thể tiếp thu thực phẩm hoặc gặp phản ứng dị ứng có thể dẫn đến hậu quả không mong muốn. Thực tế, mệt mỏi có thể được coi là dấu hiệu cảnh báo sớm cho các triệu chứng của dị ứng thực phẩm. Ví dụ, bệnh Celiac (không thể tiếp thu gluten) do khả năng không thể tiêu hóa gluten cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng mệt mỏi.

Có thể thử việc loại bỏ một số loại thực phẩm gây liên quan đến các triệu chứng buồn ngủ trong khoảng thời gian từ 10 - 30 phút sau khi ăn để xem xét có sự thay đổi nào xuất hiện hay không. Ngoài ra, bạn cũng nên thảo luận với bác sĩ về việc thực hiện xét nghiệm dị ứng thực phẩm để xác định những loại thực phẩm nên tránh.

Bệnh lý mạn tính

Trong trường hợp bạn đã thực hiện thay đổi trong các yếu tố như hoạt động thể chất, chế độ ăn uống, mức độ căng thẳng và giấc ngủ, nhưng vẫn cảm thấy cơ thể mệt mỏi và buồn ngủ liên tục, điều này có thể liên quan đến các bệnh lý tiềm ẩn.

Có nhiều loại bệnh lý như bệnh tuyến giáp, bệnh tự miễn, hội chứng ngưng thở khi ngủ, hội chứng ngủ rũ, hội chứng chân không yên, chứng mệt mỏi mãn tính, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), nhiễm trùng, tiểu đường, đau cơ xơ hóa, bệnh tim, ung thư,... đều có khả năng gây ra tình trạng buồn ngủ cả ngày. Những bệnh lý này có ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và mức năng lượng một cách khác nhau, tuy nhiên chung quy lại đều dẫn đến tình trạng mệt mỏi và buồn ngủ tăng cao. Hơn nữa, các quá trình điều trị, như việc sử dụng hóa chất trong điều trị ung thư, cũng có thể ảnh hưởng đến mức năng lượng của bạn.

Phụ nữ mang thai và ở giai đoạn mãn kinh cũng thường gặp các vấn đề liên quan đến giấc ngủ. Trong thai kỳ, cơ thể dễ mệt mỏi hơn và cảm giác buồn ngủ cũng tăng lên. Có khả năng bạn sẽ trải qua những giấc ngủ bị gián đoạn do đau đớn và thường xuyên tiểu đêm do sự hoạt động của thai nhi.

Ở giai đoạn mãn kinh và tiền mãn kinh, chất lượng giấc ngủ có thể bị ảnh hưởng bởi các triệu chứng bốc hỏa và tiết mồ hôi vào ban đêm. Các nguyên nhân khác cũng có thể gắn liền với sự thay đổi hormone, quá trình lão hóa và căng thẳng.

Thiếu vitamin

Tình trạng thiếu hụt vitamin cũng có khả năng dẫn đến cảm giác mệt mỏi liên tục. Điều này bao gồm việc thiếu hụt vitamin D, vitamin B-12, sắt, magiê hoặc kali. Cách tiếp cận có thể là thực hiện xét nghiệm máu định kỳ để xác định loại vitamin nào đang bị thiếu hụt trong cơ thể.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên cân nhắc tăng cường sự cung cấp các loại thực phẩm chứa các dưỡng chất thiếu hụt một cách tự nhiên. Ví dụ, việc bổ sung ngao, thịt bò và gan vào chế độ ăn có thể giúp cải thiện tình trạng thiếu hụt vitamin B-12.

Hơn nữa, ngoài việc bổ sung các vitamin thiếu hụt, bạn cũng nên tập trung vào việc tăng cường sức đề kháng cho cơ thể bằng cách bổ sung các vitamin như A, D, E, C... Một chế độ ăn uống cân đối sẽ làm cho hệ miễn dịch của bạn mạnh mẽ hơn, từ đó giúp giảm tình trạng mệt mỏi.

Một số cách chống lại cơn buồn ngủ

Tình trạng buồn ngủ cả ngày gây ra sự mất tỉnh táo. Điều khó chịu hơn cả là người bệnh cảm thấy thiếu sự tỉnh táo, khả năng tập trung kém, khó ghi nhớ, và theo thời gian, điều này có thể dẫn đến các rối loạn tâm lý như căng thẳng, lo âu, trầm cảm, và làm suy giảm chất lượng cuộc sống.

Để ngừng tình trạng buồn ngủ suốt cả ngày, cần phải xác định nguyên nhân chính xác của tình trạng này. Để đạt được điều này, bạn nên tham khảo ý kiến chuyên nghiệp từ bác sĩ chuyên khoa và thực hiện liệu pháp điều trị thích hợp.

Ngoài ra, có một số cách dưới đây có thể giúp cải thiện tình trạng buồn ngủ liên tục:

Vận động thường xuyên

Khi cảm thấy buồn ngủ và mệt mỏi, thường bạn sẽ quyết định ngồi hoặc nằm một chỗ để thư giãn. Tuy nhiên, việc vượt lên trên và di chuyển, thậm chí tập thể dục lại, có thể là cách hiệu quả để phục hồi năng lượng và xua tan tình trạng mệt mỏi.

Một nghiên cứu thực hiện tại Đại học Georgia (UGA) ở Athens đã khám phá ra rằng, so với việc chỉ ngồi nghỉ ngơi, việc thực hiện tập thể dục cường độ vừa phải trong ít nhất 20 phút có thể giúp cơ thể nâng cao năng lượng nhiều hơn. Trước đó, một nghiên cứu khác tại UGA cũng đã chỉ ra rằng, những người ít vận động sau khi tham gia vào chương trình tập thể dục đều đã cải thiện được tình trạng mệt mỏi của họ.

Nếu bạn đã lâu không thực hiện tập thể dục, bạn có thể bắt đầu từ từ bằng việc đi bộ nhanh trong khoảng 10 phút mỗi ngày, sau đó tăng dần lên đến 30 phút trong vòng 5 ngày trong tuần. Có nhiều hoạt động tập thể dục vừa phải mà bạn có thể lựa chọn, bao gồm đi bộ nhanh, bơi lội, đi xe đạp, chơi tennis...

Ăn uống đầy đủ